Water - land

Hoe vlak Noord-Holland ook is, kunstenaars raakten er telkens door geïnspireerd. Of het nu gaat om kunstenaars uit de 16^e of uit de 20^e eeuw, steeds keren in hun werk dezelfde thema's terug. Ze zeulden het duin op om in vogelvlucht kustdorpjes aan zee te schilderen of juist een halve slag gedraaid, het open uitzicht over de polders. Ze schilderden de koeien in de weilanden. Zij hadden oog voor het spel van de rechte lijnen van polderwegen en -vaarten met de in dit landschap perfect passende stolpboerderijen, 'de piramiden van het noorden'. Zij penseelden het vee in de grazige weiden en richtten hun blik op de kerktorens van dorpen en steden. En altijd en overal kwamen zij het water tegen, en de molens, gemalen, dijken en sluizen om dat water te bedwingen. Deze karakteristieke elementen in het Noord-Hollandse landschap vormen dan ook de hoofdthema’s van de kunstwerken in deze tentoonstelling.

George ten Berge, Gezicht op de duinen bij Bergen, 1856, olieverf op doek, Stedelijk Museum Alkmaar

Hierboven hetzelfde duinlandschap: Edgar Fernhout, Duinlandschap, 1956

Waterschatten
Voor Weids! zocht Stedelijk Museum contact met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Dit waterschap is opvolger van de vele honderden voorgangers die Noord-Holland door de eeuwen heen hebben gemaakt en behouden. Het beschikt niet alleen over grote deskundigheid over het landschap, maar bouwde in de loop van de tijd ook een omvangrijke collectie op die objecten bevat van de 16^e tot en met de 21^e eeuw. Het gaat niet alleen om schilderijen van molens, gemalen en sluizen uit het verleden, maar ook om bijna abstracte moderne kunst waarin nog net een horizon te herkennen valt, en gegraveerde glazen en maquettes. Veel kunstwerken uit de collectie van het Hoogheemraadschap zijn nu in deze expositie het eerst voor publiek te zien.

Arnout Colnot, Poldermolens in de Schermer, 1931, olieverf op doek, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Heerhugowaard

Horizon
De rijke collecties van museum en hoogheemraadschap vullen elkaar heel mooi aan en vormen tezamen een verrassende combinatie van oude en moderne kunst. Er zijn bijzondere werken te zien van onder andere 17e -eeuwse meesters als Claes van der Heck en Hendrick Vroom, van grote namen uit de 'Bergense School' als Leo Gestel en Arnout Colnot, van de aan de Cobra-groep gelieerde Eugène Brands en zelfs van de vooral van hun strips bekende Peter Pontiac en illustrator Joost Veerkamp.
De in Noord-Holland bijna altijd zichtbare horizon loopt als een eindeloze streep door de tentoonstelling en verbindt alles met elkaar. Weids! vormt voor heel Noord-Holland een waardige aftrap van het themajaar Ode aan het Nederlandse landschap 2021.

Het schilderij (geheel links) van Henk Tol (1931-1987) is de basis geweest voor het tentoonstellingsontwerp. De kleuren die je hierin ziet zijn terug te vinden op de zaalwanden. Rond 1980 maakte Tol deze dwarsdoorsnede van de Waddenzeedijk op Texel.

Pé Okx
Loop vooral bij uw bezoek de kleine zaal niet voorbij. Het bewegende beeld komt van het kunstproject van Pé Okx. Gedurende een jaar één dag per maand wandelde hij van zonsopgang tot zonsondergang over de Westfriese Omringdijk tot de cirkel rond was. Om de drie meter maakte hij een foto recht voor zich uit en liet zich niet ontmoedigen door het weer. De ruim veertigduizend foto’s die zijn wandelingen opleverden, monteerde Okx tot een film van 45 minuten. Zo maakte hij de beleving van tijd en landschap tot kunstwerk.

Pé Okx, Sttop-motion film 2012

Een greep uit de pers:

RTV-NH (filmopname)

NRC recensie - vier sterren

Opium radio-interview