herman de vries*, die Nederland vertegenwoordigde op de Biënnale van Venetië (2015), werd in 1931 in Alkmaar geboren en werkt sinds de jaren vijftig aan een volstrekt eigen, poëtisch oeuvre waarin de natuur een centrale rol speelt. De natuur in de omgeving van Alkmaar heeft grote invloed op zijn ontwikkeling als kunstenaar. Voor Stedelijk Museum Alkmaar vormde dit de aanleiding om herman de vries de opdracht te geven een kunstwerk te maken waarbij hij terugkeert naar zijn geboortegrond.

*om hiërarchieën te vermijden gebruikt hij geen hoofdletters, ook niet in zijn naam.

Première gesammtkunstwerk
In opdracht van Stedelijk Museum Alkmaar hebben scholieren van eenentwintig klassen van basisscholen uit Noord-Holland aarde verzameld voor herman de vries, om zijn iconische aarduitwrijvingen - letterlijk: aarde uitgewreven op papier - te maken. Dit deden zij op door de vries geselecteerde plekken, met bodemsoorten en plaatsen waar hij bijzondere herinneringen aan heeft. Met het participatieproject draagt herman de vries aandacht voor de natuur en omgeving, over aan een nieuwe generatie. Daarmee is de cirkel rond.

Foto Erna Faust / Leerlingen van OBS Teun de Jager in Schoorl verzamelen 'bodemtype: EZg21'op het land van boerin Backer in Aagtdorp

Nieuw werk
Het is de eerste keer dat het werk van herman de vries wordt getoond in de regio van zijn herkomst. De aarduitwrijvingen, die samen een alternatieve atlas van Noord-Holland vormen, worden opgenomen in de collectie van Stedelijk Museum Alkmaar. Naast het werk met de 21 aarduitwrijvingen maakte de vries nog twee nieuwe installaties geïnspireerd op zijn geboortestreek. Deze werken worden gecompleteerd met bruiklenen uit Nederlandse collecties, waarin de natuur een centrale rol speelt. In een tweede ruimte wordt de werkwijze van de kunstenaar toegelicht en wordt de totstandkoming van de aarduitwrijvingen als co-creatie getoond.

Alles is één
In het werk van herman de vries is kunst onlosmakelijk verbonden met natuur en poëzie. Zijn werk bestaat onder andere uit het rangschikken van in de natuur gevonden objecten als stenen, bladeren, grassen en takken.

14 rozentakken, particuliere verzameling / fotografie Roel Backaert

de vries werkt aanvankelijk als plantkundige bij de Plantenziektekundige Dienst. In de vroege jaren vijftig begint hij met zijn werk als kunstenaar. Het uitbannen van het persoonlijke wordt een steeds belangrijker streven en hij gaat tekeningen, collages, reliëfs en fotoseries maken waarbij hij beslissingen over de compositie aan het toeval overlaat. In 1968 neemt de vries afscheid als ambtenaar en wijdt hij zich volledig aan het kunstenaarschap. Niet lang daarna verlaat hij Nederland om zich na verschillende omzwervingen te vestigen in Eschenau, een klein dorp in de landelijke omgeving van het Steigerwald in Zuid-Duitsland. Vanaf de jaren zeventig manifesteert de natuur zich in zijn werk. Vanuit zijn streven de tegenstelling tussen natuur en cultuur op te heffen, herenigt hij beide door de natuur te tonen zoals zij is. Alles is één.

Activiteiten
Bij de tentoonstelling bieden wij in samenwerking met verschillende partners uit de stad een uitgebreid programma aan activiteiten aan; van een inlooprondleiding, tao-activiteit en expeditie tot een familieworkshop, filmavond of een rondetafelgesprek.

Werk van herman de vries bevindt zich onder andere in het Kröller-Müller Museum in Otterlo, Rijksmuseum Twente in Enschede, het Stedelijk Museum Amsterdam, het Gemeentemuseum Den Haag, museum Beelden aan Zee Den Haag, museum Voorlinden in Wassenaar, het Stedelijk Museum Schiedam, Kunstvereniging Diepenheim , het Nederlands Letterkundig Museum in Den Haag, het Van Abbemuseum te Eindhoven, en in vele buitenlandse openbare collecties, waaronder Staatsgalerie Stuttgart, de Bibliothèque nationale de France te Parijs, het Museum of Modern Art in New York, het Victoria and Albert Museum in Londen, de Nationalgalerie Berlin, en het Museo Ideale Leonardo da Vinci in Vinci.

Van 1 juni t/m 1 september 2019 in Stedelijk Museum Alkmaar

herman de vries overhandigt hier het eerste exemplaar van de publicatie bij de tentoonstelling aan drie basissschoolleerlingen die hebben meegedaan aan het participatieproject voor de aarduitwrijvingen (foto Roel Backaert)

activiteiten plan uw bezoek