vaste opstelling:
aanpassingen en aanwinsten
bijzondere aanwinst
In het jaar dat wij 75 jaar vrijheid vieren, is ons een bijzonder werk aangeboden. Het is een gezicht op de Accijnstoren van Alkmaar van Jaap Hemelrijk. Wat dit werk bijzonder maakt, is het jaar waarin het is geschilderd: 1942. Een ogenschijnlijk normaal en onschuldig tafereel in dit oorlogsjaar.
Hemelrijk was Joods en werd nog in hetzelfde jaar opgepakt door de Duitse bezetter. Hij overleefde twee kampen en keerde terug naar Alkmaar. Hij werd hersteld in zijn functie als rector van het Murmellius gymnasium, de functie waaruit hij eind 1940 werd ontslagen. Hemelrijk zou zijn leerlingen aan het begin van de oorlog hebben voorgehouden dat het goede nooit verloren gaat en het kwade altijd zichzelf straft.
De accijnstoren van Alkmaar geschilderd door J. Hemelrijk in 1942
Bergense School aanpassing
Met de heropening van ons museum, is ook de tijdelijke selectie van tekeningen van Mommie Schwarz en Else Berg weer te zien. De selectie is een eerbetoon aan deze Joodse kunstenaars die in de oorlog zijn vermoord. Daarnaast is een nieuwe selectie werken op papier te zien.
Maar ook in de vaste presentatie zijn meerdere wijzigingen gemaakt. Er zijn
werken teruggekeerd van de restaurator, terwijl andere werken juist voor restauratie
zijn verwijderd. Zo is er altijd iets nieuws te ontdekken.
Piet van Wijngaerdt (1873-1964), Elswout bij Overveen, ca. 1918, doek, 120.6 x 150.8 cm / Stedelijk Museum Alkmaar, schenking Renée Smithuis
terug op zaal
Ons mooie landschap van Allart van Everdingen is terug op zaal! 'Bomen aan het water' is in de afgelopen maanden gerestaureerd. Vergeelde vernis, verkleurde retouches en overschilderingen van vorige restauratoren zijn weggehaald. Dat leverde mooie verrassingen op. Een van de kromme takken bleek in het verleden recht gemaakt. Die heeft nu weer een knik, zoals Allart hem heeft bedoeld. Onder de overschilderingen kwamen ook nog wat kleine zijtakjes tevoorschijn. De bomen zijn daardoor nu iets breder dan voorheen.
Bovendien ontdekte restaurator Jazzy de Groot aan alle zijden van het doek kleine gaatjes. Hier doorheen reeg de kunstenaar een touw waarmee hij het doek in een raam spande voordat hij het beschilderde. Die gaatjes vormen het bewijs dat dit schilderij nooit verkleind is. Dat is namelijk wel eens beweerd, omdat het scheepje links ‘afgesneden’ lijkt. Het schilderij heeft zijn vertrouwde plek teruggekregen in onze Gouden Eeuwzaal. Volgend jaar zal het schitteren in onze tentoonstelling over Allart van Everdingen.
Allart van Everdingen, Bomen aan het water, ca. 1650-1660, olieverf op doek, 76,6 x 66,5 cm