Gewelfsrozet kleermakersgilde
Een vergulde schaar
De meeste mensen herkennen een grote schaar aan de gevel als aanduiding voor een winkel waar kledingreparaties plaatsvinden. Maar niet iedereen weet dat dit al in de Middeleeuwen een gangbaar symbool voor kleermakers was. De vergulde schaar op deze vijftiende-eeuwse houten gewelfrozet verwijst naar de Alkmaarse kleermakers. De rozet was echter geen uithangbord, maar een onderdeel van de decoratie in hun gildekapel in de Grote Kerk. De kleermakers hadden zich als een van de eerste beroepsgroepen in een gilde georganiseerd. Daarbij hoorden naast sociale voorzieningen ook kerkelijke rituelen, zoals misvieringen in de kapel.
Anna
Op de gewelfrozet is een voorstelling van Anna-te-drieën afgebeeld: Maria en het Christuskind samen met Maria’s moeder, de heilige Anna. Anna was de patroonheilige van de kleermakers en met Anna-te-drieën had het Alkmaarse kleermakersgilde een bijzondere band. De gildekapel was aan dit heilige drietal gewijd en de decoratie ervan werd aan een kundig schilder uitbesteed. Tenminste, dat doen de verfijnde gezichtjes en de zorgvuldig geschilderde kledingplooien vermoeden.
Kroon
De gekroonde Maria zit met haar kind op schoot, dat zijn handjes uitstrekt naar zijn grootmoeder. Deze opstelling met Maria als koningin van de hemel past bij Maria’s stijgende populariteit vanaf het einde van de vijftiende eeuw. Zij stak haar moeder Anna, een van de meest geliefde heiligen, letterlijk naar de kroon.
Schenking
Na de Reformatie in 1572 kwam de Grote Kerk in handen van de protestanten en verloor de gildekapel zijn functie. Het kleermakersgilde zelf werd opgeheven in 1798. Dankzij een schenking van de kerkmeesters belandde de fraaie gewelfrozet een kleine eeuw later in de collectie van het Stedelijk Museum Alkmaar.
Onbekende schilder
Gewelfrozet van het kleermakersgilde uit de Grote of Sint Laurenskerk te Alkmaar
Eind 15e eeuw
Gepolychromeerd eikenhout (ca. 33 cm.)
Collectie Stedelijk Museum Alkmaar