De Gouden Eeuw van Alkmaar
Topstukken uit de 17e eeuw

altijd te zien

plan uw bezoek


In de 'Gouden Eeuw van Alkmaar' treden bezoekers binnen in een wereld van ontwikkeling, welzijn en rijkdom. Te zien zijn onder meer schilderijen van Jacob Cornelisz van Oostsanen, Maarten van Heemskerck, Willem van de Velde (de Oude), Gerard van Honthorst, Pieter Jansz Saenredam en Jan de Baen. Uitzonderlijk is de grote collectie van Caesar van Everdingen de grootste schilder uit Alkmaar ooit. Van Caesar van Everdingen heeft het museum elf schilderijen – waaronder twee imposante schuttersstukken – in de collectie.

Project Caesar afgerond
Op 6 januari 2020 heeft het vroegste schuttersstuk van Caesar van Everdingen na een intensieve restauratie een prominente plek gekregen in Stedelijk Museum Alkmaar. Vorig jaar maart t/m juni 2019 werkten de restauratoren Erika Smeenk-Metz en Johanneke Verhave live op zaal aan het schilderij en kon het publiek meekijken bij de ingrijpende behandeling. In totaal heeft deze ruim een jaar geduurd. Het schilderij is in het verleden ernstig beschadigd geraakt, en ging schuil onder een dikke laag vergeelde vernis en ontsierende verkleurde retouches en overschilderingen. In die staat kon het niet worden getoond aan het publiek. Met steun van de Vereniging Rembrandt, mede dankzij haar BankGiro Loterij Restauratiefonds, is het belangrijke werk gerestaureerd. Het pronkt nu weer in onze Gouden Eeuw zaal. Caesar van Everdingen (1616/1617-1678) schilderde Officieren van de Oude Schutterij van Alkmaar in 1641, toen hij ongeveer 25 jaar oud was.Het was zijn eerste grote publieke opdracht. Later volgden er meer. Lees hier meer over Project Caesar.


Directeur Patrick van Mil en conservator Christi Klinkert bekijken het resultaat op zaal. De restauratie van het schuttersstuk is uitgevoerd met steun van de Vereniging Rembrandt, mede namens haar BankGiro Loterij Restauratiefonds. Foto: Allard Kaai

Pronkzilver, glaswerk en meubilair
Stedelijk Museum Alkmaar heeft voor de Gouden Eeuw-zaal ook diverse langdurige bruiklenen naar Alkmaar gehaald. Zo zijn uit het Rijksmuseum onder meer topstukken te zien van Jacob Cornelisz van Oostsanen en de broers Caesar en Allart van Everdingen. De oude meesters worden vergezeld door een collectie pronkzilver, waaronder zeven gedecoreerde tazza’s (drinkschalen) en zeventiende-eeuws porselein en glaswerk in alle soorten en maten.

Een bijzonder object is een kastje afkomstig van landgoed Nijenburg in Heiloo, met mooie beschilderingen van Jezus en de Samaritaanse vrouw. De eigenaren – erven Van Foreest – noemden het meubel het ‘Luthers kastje’ vanwege de ongewone afbeeldingen aan de binnenkant: een kerkinterieur en portretten van bekende hervormers.

Ook het 'kunstkabinet met bloemmotieven' kunt u niet zomaar aan u voorbij laten gaan. In ca. 1680 vervaardigd door Pierre Gole, hofleverancier van Zonnekoning Lodewijk XIV. Het kostbare meubel is in 2014 geschonken door een verzamelaars echtpaar, dat in Stedelijk Museum Alkmaar de ideale bestemming zag voor dit pronkstuk.

Recente aanwinsten
De vier evangelisten van Caesar van Everdingen (2019)
Salomon van Ruysdael voor Stedelijk Museum Alkmaar (2016)
Onverwachte schenking Pierre Gole kunstkabinet (2014)
Museum verwerft topstuk Cornelis Buys uit ca. 1535 (2013)

Meer Gouden Eeuw in Noord-Holland? Breng ook eens een bezoek aan het Westfries Museum in Hoorn. Een grote collectie Gouden Eeuw in een prachtig monumentaal pand.

Meer topstukken

De eerste fase van de modernisering van Stedelijk Museum Alkmaar werd mede mogelijk gemaakt door de gemeente Alkmaar, 8 October Vereeniging 'Alkmaar Onzet', ABN AMRO, Stichting Vrienden en Schutters van Stedelijk Museum Alkmaar, Vereniging Rembrandt, VSBfonds, Mondriaan Fonds en diverse andere fondsen, sponsoren en donateurs .

plan uw bezoek

Deze tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door